La hatene la'ós inosente - konxiénsia proteje ita

Loron-loron, ita halo opsaun sira—boot no ki'ik—ne'ebé forma ita-nia moris. Desizaun ida ne'ebé maka ita halo beibeik maka atu han saida. Maibé, iha bikan hahán nian iha ami nia meza nia kotuk, iha viajen naruk no dala barak invizível — ingrediente sira mai hosi ne'ebé, oinsá sira maneja no se sira seguru duni atu han.

Ita barak maka hanoin katak se hahán sira fa'an iha merkadu ka iha loja, ida-ne'e tenke seguru. Ami fiar tuir padraun. Maibé lia-loos ne'e kompleksu liu. Iha mundu ohin loron, fraude ai-han, kontaminasaun no prátika manejamentu ne'ebé la apropriadu la'ós buat ne'ebé ladún akontese. Sira eziste — dalaruma besik uma, dalaruma importa hosi dook. No bainhira ita la husu pergunta, bainhira ita la fó atensaun, ita sai vulneravel.

La hatene la'ós inosente. Bainhira ita ignora ita-nia ai-han mai hosi ne'ebé, oinsá nia embala, no sé maka responsavel atu asegura nia seguransa, ita tau ita-nia saúde — no ita-nia oan sira nia saúde — iha risku. Ami mós apoia indiretamente prátika sira ne'ebé la iha responsabilidade ka mezmu perigozu sira ne'ebé fó prioridade ba lukru duké ema nia moris.

Iha maneira ki'ik barak maibé maka'as ne'ebé ita bele proteje ita-nia an. Hahú ho konsiente..

Haree ba hahán ne'ebé ita-boot sosa. Nia iha label? Iha data vensimentu ka lae? Ita-boot rekoñese produtór ne'e? Ida-ne'e fa'an iha kondisaun moos? Se ida-ne'e na'an ka ikan, ida-ne'e rai iha temperatura ne'ebé loos ka lae? Se ida-ne'e importa, ita-boot hatene se ida-ne'e liu ona inspesaun loloos?

Dala ruma ita bele sente katak pergunta sira-neʼe tékniku demais ka laʼós ita-nia fatin atu husu pergunta sira-neʼe. Maibé iha ne'ebá maka ita sala. Seguransa ai-han la'ós de'it responsabilidade inspetór sira ka autoridade sira-nian — ida-ne'e ema hotu nia responsabilidade. Nu'udar konsumidór, ita iha kbiit boot. Bainhira ita hili atu apoia vendedór sira ne'ebé moos, marka sira ne'ebé fiar, no agrikultór lokál sira ne'ebé tuir prátika di'ak sira, ita harii sistema ai-han ida ne'ebé seguru liu.

Konxiénsia signifika mós hetan informasaun. Lee, husu, diskute. Ko'alia ho belun no família sira kona-ba seguransa ai-han nian. Fahe ita-boot nia koñesimentu. Se ita-boot deskonfia buat ruma la loos, hato'o ida-ne'e. Ida-ne'e la'ós sinál deskonfiansa nian; maka sinál ida kuidadu nian. Kuidadu Ita-boot nia saúde rasik, Ita-boot nia komunidade no futuru.

Iha Timor-Leste, iha ne’ebé ekonomia buras no merkadu sira habelar, ita iha kruzamentu ida. Ita bele husik prátika prejudisiál sira atu buras iha silénsiu, ka ita bele hasa'e ita-nia lian no harii kultura ida iha ne'ebé seguransa ai-han hetan valór no protesaun.

Buat hotu hahú ho konxiénsia.

Mai ita hanoin: la hatene la'ós inosente. Tuir loloos, ida-ne'e bele sai perigu. Maibé hatene maski uitoan bele proteje ita, ita-nia família, no ita-nia nasaun. Mai ita hili koñesimentu. Mai ita hili seguransa.

Partilhar

Leave a Comment

Your email address will not be published. Campos obrigatórios marcados com *

tetTetum
Powered by TranslatePress
Scroll to Top